mikrofon

Kullanıcı Oyu: 5 / 5

Yıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkinYıldız etkin
 

LEZZET VE SAĞLIK KAYNAĞI ENGİNARIN MEVSİMİ GELDİ

Bir bitkinin açılmamış çiçeğinin yenilebilir olduğunu keşfeden o meçhul şefe saygı duymamak mümkün mü? Ya sağlığa yararlarını fark ederek insanlığa tanıtımını yapan değerli fitoterapist ve bilim adamlarına? Son olarak, faydalı besinlerin lezzetli de olabileceğini de gösteren tüm şeflere selam olsun!
Enginar hangi mevsimin meyvesidir? Ekseriyetle bir ilkbahar sebzesi olan enginar artan nispette pazar tezgâhlarında yerini alıyor. Enginar yetişme mevsimi enginarın türüne ve yöreye göre değişir. İri sıkı ve ağır bir top halindeki Bayrampaşa Enginarı mayıs ve haziran aylarında olgunlaşırken, Sakız enginar mevsimi hasadın sürdüğü kasım ayından nisan sonuna kadardır. Kıbrıs’ta ocak ayında, Ege bölgesinde daha çok mart ayında, Bursa’da ise mayısın ilk haftası toplanır. Her ne kadar büyük marketlerde dondurulmuş olarak her zaman bulunsa da lezzet ve fayda olarak mevsiminde daha değerlidir. Kolesterol savaşçısı, kalp-damar sağlığı, sindirim sistemi ve karaciğer fonksiyonları destekleyicisi, antioksidanları ile kanser önleyici, şeker ve tansiyon hastalıklarında faydalı bu nebatı yakından tanımak ister misiniz?

LEZZET VE SAGLIK KAYNAGI ENGINARIN MEVSIMI GELDI

Enginar Nedir?

Hususiyetle Akdeniz çevresinde yetişen, çiçek tablasının ve yaprakçıklarının dip kısmı, çiçek açılmadan önce sebze olarak yenilebilen bitkidir. Enginar çanağı, göbeği, kalbi, kömeci: Yaprakçıkları kesilip ayrıldıktan sonra enginarın sapı üzerinde kalan etli kısım. Çokları bu kısmı tercih etse de sağlık yararları yapraklarından da elde edilebilir. Türkiye’de yetiştirilen başlıca çeşitleri arasında İstanbul’un Bayrampaşa enginarı, İzmir‘in Sakız enginarı; Darıca enginarı yer alır. Vitamin, mineral, diyet lifi, folik asit ve vücudu serbest radikallerin etkisinden koruyan güçlü antioksidanlar ihtiva etmesi ile besleyici maddelerin yoğunlaştığı bir bitkidir. A, C, K ve B grubu vitaminler yanında kalsiyum, magnezyum, potasyum, selenyum, fosfor, demir, çinko gibi minerallerine sahiptir. Enginarın tam ortasında herkesi rahatsız eden, yenmeyen tüylü diken benzeri bir doku yer alır. Burası eğer olgunlaşsaydı çiçeğe dönüşecek yerdir. İçerisinde "enginarın kalbi" denilen bir yer vardır. Etrafındaki yapraklar ve tüylü doku çıkarıldığında bu kalbe ulaşılır ve en dişe dokunur yeri bu bölgedir.

Enginar Nasıl Seçilir?

Enginar satın alırken ayıklanmış olarak alınmayacaksa birkaç konuya dikkat edilmelidir. Tazelik çok mühimdir. Çünkü kartlaştığında oluşan kılçık onu yenilemez hale getirebilir. Körpe ve sağlıklı bir enginar nisbeten ağırdır, yaprak uçları büzüşmemiş ve siyahlaşmamıştır, yaprakları uçlarına kadar yeşil ve yumuşak olup toplu durur ve kara lekeleri olmaz, sapında kurt izi delikler olmaz. Genel yapısı yuvarlaktan çok sivriye yakın olanların daha lezzetli olması beklenir. Sapından tutulup sallandığında baş kısmı sağa sola sallanmıyor ve dik duruyorsa kartlaşmış olma olasılığı fazladır. Bu ipuçları ayıklanmış bir enginar için geçersizdir. Güvendiğiniz bir satıcıdan yapraklarını almayı ihmal etmeden taze ayıklatarak almanız pratik çözümdür. Böylece hem kılçıksız hem de limon tuzlu suda beklememiş bir enginar alabilirsiniz. Ancak bu durumda kararmaması için hemen bir limonla her yerini ovalamak gerekir.

Enginar Nasıl Temizlenir, Nasıl Soyulur?

Umumiyetle pişirilmeye hazır temizlenmiş çanak olarak satılıyor. Ancak bütün olarak alındığında pişirileceği zamana kadar bir çiçeği vazoya koyar gibi sapıyla su dolu bir kapta tutulması tazeliğini korumasına yardımcı olabilir. Pişirilme zamanı yaklaşıncaya kadar sapıyla bırakmak kararmasını engelleyecektir. Tüm zamane sebzelerinde olduğu gibi ziraat ilaçlarından arındırmak için bolca yıkanmalıdır. Pişirileceği zaman sapı bıçakla kesilmek yerine burarak kopartılırsa hazmı zor lifler uzaklaştırılabilir. Enginar soymak için yapraklar elle kopartılabilir veya bıçak kullanılabilir. Yapraklı olarak tercih edilirse ve en dıştaki sert bir – iki sıra yaprak atıldıktan sonra yapraklarını üstten bir – iki santim kesilmelidir. Yapraklarından ayıklanan enginar çanakları tüylü kısmı ile birlikte limonlu suyun içinde bir süre bekletilir. Bu şekilde çanak içindeki tüylü kısımları keskin bir bıçak yardımıyla çıkarmak enginarın temizlenmesini kolaylaştıracaktır.

Enginarın Kararmaması için:

Ayıklandığında her tarafı limonla ovulursa veya limonlu suya konulursa kararması engellenmiş olur. Böylece buzdolabında korunabilir. Sade haşlanarak kullanılacaksa (salata veya pilavlardaki gibi) pişirme suyuna bir miktar un, sıvı yağ ve limon suyu eklenir. Bu şekilde pişme esnasında enginarların kararması engellenir.

Enginar Nasıl Pişirilir?

Bir bıçağın sivri ucu rahat bir şekilde enginara batabiliyorsa pişmiş demektir. Piştiğinde bir miktar su kaybıyla ufalacaktır. Pişerken oluşan enginar suyundan çorba yapılabilir. Salata olarak da değerlendirilebilen antioksidanlı ve keskin uçları kesilen yaprakları (dıştaki sert olanlar hariç) haşlanarak da yenilebilir. Yaprakların lifli kısımları yenilemese de özlü dip kısımları sıyrılabilir.

Enginar Sapı:

Çöp olduğu düşünülür, oysa körpe saplardan da yemek ve salata yapılabilir. Çiğ olarak tuz ve limonla yenilebilir. Dış katmanı soyularak orta yuvarlak kısmına ulaşarak doğranıp biraz tuzlu suda haşlandığında enginar veya diğer yemeklerin içine ilave edilebilir. Pişirilinceye kadar kararma önleyici usûl burada da geçerlidir.

Enginar fiyat

Mayıs 2021 itibariyle İstanbul pazarlarında 4-5 lira civarında bulunabilmektedir.

Enginar Yemekleri Nasıl Yapılır? Enginar nasıl yenir?

Açık ki, enginar hazırlanması en kolay yemek değil, ancak sağlığa faydaları ve lezzeti dikkate alınırsa harcanan emeğe değdiği söylenebilir. Umulan faydaları bir tarafa Anadolu mutfağında hususi bir yeri olan enginarın çok farklı lezzetteki yemekleri sofraları süsler. Kırk adet veya kırk gün yenildiğinde karaciğer yenilenir mi bilinmez ama bunu sağlayacak kadar çeşitte yemeği yapılabilir. Yağda eriyen vitaminlerinin yararlanırını daha çok ortaya çıkaran zeytinyağlı yemekleri yanında etlisi, salatası, böreği ve pilavı da yapılabilir. Yardımcı olacak birkaç kolay enginar tarifi: “Zeytinyağlı enginar yemeği nasıl yapılır?” derseniz ZEYTİNYAĞLI SEBZELİ ENGİNAR, ZEYTİNYAĞLI İÇ BAKLALI ENGİNAR, ZEYTİNYAĞLI SADE ENGİNAR HAŞLAMA veya ZEYTİNYAĞLI FAVALI ENGİNAR tarifleri ilginizi çekebilir. Dolması ilginizi çekerse ZEYTİNYAĞLI ENGİNAR DOLMASI veya ETLİ ENGİNAR DOLMASI (Uşak, Kıbrıs), tavuklu enginar tarifi arıyorsanız TAZE ENGİNARLI TAVUK🍗 SARMA işinize yarayabilir. “Köfte ile nasıl olur acaba?” diyenler MİLFÖYDE KÖFTELİ ENGİNAR KEBABI’nı veya KAŞARLI MİSKET KÖFTELİ ENGİNAR'ı deneyebilirler. “Pilavı da var mı?” diye soranlar için ENGİNARLI ETLİ PİLAV🍚, kuşbaşı etle yapmak isteyenler için ETLİ ENGİNAR YEMEĞİ ve ENGİNARLI HORHOR KEBABI, salatasını isteyenler için ENGİNARLI PİRİNÇ SALATASI🥗 ve PATATESLİ🥔 ENGİNAR SALATASI🥗 faydalı olabilir. Böreğini isteyenler ENGİNARLI YUFKALI BÖREK veya YUFKASIZ ENGİNAR BÖREĞİ'ne, çorbasını tercih edenler 🥣ENGİNAR ÇORBASI🍲'na bakabilirler.

LEZZET VE SAGLIK KAYNAGI ENGINARIN MEVSIMI GELDI 3LEZZET VE SAGLIK KAYNAGI ENGINARIN MEVSIMI GELDI 1

Enginarın Faydaları Nelerdir?

Yapısındaki cynarin (sinarin) ve silymarin maddeleri karaciğer sağlığını destekler. Cynarin karaciğerin yağlanmasına karşı ve onu yenileyici niteliktedir. Scolymoside ile beraber safra asidi salgılanmasını uyararak yağların daha kolay parçalanmasını ve sindirim sistemi geçişinin hızlanmasını sağlar. Bu durum triglyserid ve kolesterolün daha az emilmesi manasına gelir. Cynarin ve luteolin kolesterol ve triglycerid seviyesini düşürdüğünden enginar kan temizleyici olarak düşünülür. LDL’nin (kötü kolesterol) oksitlenmesine engel olarak karaciğer çalışmasını sağlarken damar-sertliğine karşı önleyici vazife yaparak kalp-damar sağlığını destekler. Bilimsel araştırmalar geleneksel tıbbı desteklemiştir.

Pişmiş enginar, 2004 yılında ABD Tarım Bakanlığı’nın yaygın olarak tüketilen gıdaların antioksidan muhtevalarını analiz eden çalışmasında sebze meyve içinde en yüksek dördüncüsü, sayısı 1113 olan tüm gıdalarda en yüksek yedincisi çıkmıştır. Bu arada merak ediyorsanız, ilk grubun birincisi yaban mersini, ikinci grubun birincisi bir çeşit kuru barbunya fasulyesidir. Enginar, sahip olduğu rutin, quercetin, silymarin, gallic acid ve ferulic acid gibi antioksidanlarla yaşlanma tesirlerini azaltırken kanser riskine karşı korur. Ayrıca, yüksek oranda lifleri yanında inulin adında kan şekerini düşüren etkin maddeye sahiptir. Potasyum yüksek tansiyona karşı tesirlidir.

Hazımsızlığa karşı faydalıdır. Sindirimi kolaylaştıran etken maddesi, safra kanalları ve kesesi rahatsızlıklarına karşı koruyucu olarak da kullanılan yapraklarında daha da fazladır. Kuru veya taze yapraklarından elde edilen ve içerken balla tatlandırılabilecek enginar çayı da benzer yararlara sahiptir. Bunlar dışında zihinsel kapasiteyi arttırıcı, vücut kuvvetlendirici, dinçlik verici, diüretikliği ile fazla suyu ve zehirli maddeleri attırıcı, bağışıklık sistemini destekleyici, ateş düşürücü, iştah açıcı, böbrek kumlarını dökücü, sarılık, anemi, gut, sinir ve romatizma hastalıklarında, göz ve kemik sağlığının korunmasında faydalı olduğuna inanılır. Nemlendiricili bazı cilt bakım ürünlerinde cilt kırışıklıklarını önleyici olduğu düşünülen enginar extresi kullanıldığını biliyor muydunuz? Ayrıca yüz gramında elli kalori bile olmayan ve lif ihtiva eden enginar diyet yapanlar için de uygundur.

Enginarın Zararları:

Papatya benzeri bitkilere alerjileri olanlara uygun olmayabilir. Bunun yanında safra kesesi ve böbrek rahatsızlığı olanların ölçülü tüketmeleri faydalı olabilir. Sağlıklı kişiler koruyucu olmasını bekledikleri enginardan yararlanırken, fayda sağladığı rahatsızlıkları olan kişilerin hekime danışarak tedavilerini destekleyici olarak değerlendirmesi uygundur.

YukarıYukarı