Halk hem kendi yanlış tercihleri hem de yöneticilerin ahlaki ve zihni liyakatsizlikleri ile sürekli fakirleştikçe Türkiye için gıdalar içinde en önemlisi ekmektir. Türkiye'de günlük enerji ihtiyacının neredeyse yüzde 40'ı ekmekten sağlanmakta ve bu oran düşük gelirli ailelerde yüzde 60-70’e çıkmaktadır. Bu nedenle ekmeğin sağlıklı olması büyük önem taşır. Ancak ekmek, bal, tereyağı ve zeytinyağı gibi en çok taklit ve tağşiş yapılan gıdalar arasındadır. Ekmekte güzel koku, beyaz veya kahverengi görünüm ve dolgunluk sağlamak amacıyla çeşitli katkı maddeleri kullanılabilmektedir.
Sağlıklı Ekmek Nasıl Anlaşılır?
Sağlıklı ekmek, iyi pişmiş, kabarmış ve kendine özgü görünüşte, kokuda ve kabuk renginde olmalıdır. Homojen bir renk dağılımına sahip olmalı ve basık ya da yanık olmamalıdır. İç kısmı süngerimsi yapıda, eşit dağılımda gözeneklere sahip olmalı ve hamurumsu ya da yapışkan olmamalıdır. Ekmekte yabancı madde ya da topaklaşmış un, tuz, katkı maddeleri bulunmamalıdır. 1 Temmuz 2013'ten itibaren, ambalajsız olarak satılan ekmeklere katkı maddesi eklenmesi yasaklanmıştır. Ancak ambalajlı özel ekmeklerde bazı katkı maddelerinin kullanılmasına izin verilmektedir.
Ekmekte Yapılan Hileler
Ekmekte potasyum bromat, beyaz ekmeğe karamel, malt veya kakao eklenerek esmer ekmek görünümü verme ve benzoil peroksit kullanımı gibi hileler yapılmaktadır. Potasyum bromat, ekmeğin hacmini artırır ve dokusunu geliştirir ancak toksik ve kanserojendir. Benzoil peroksit ise astım, alerji ve çocuklarda hiperaktiviteye neden olabilir.
Ekmek Satın Alırken Nelere Dikkat Edilmeli?
Ekmek alırken kabuğunun rengini kontrol edin, yanmamış olmasına dikkat edin, etiket bilgilerini mutlaka okuyun, tam tahıllı ve mayalı ekmekleri tercih edin. Gluten hassasiyetiniz varsa glutensiz ekmek tüketin. Evde ekmek yaparken bal veya pekmez eklemeyin, çünkü bu maddeler pişirilmeden tüketilmelidir. Ekmeği güvenilir yerlerden almanızı ve etiket okuma alışkanlığı edinmenizi öneririm.
Ekmek Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Sağlıklı Ekmek:
- Glisemik indeksi düşük, tam tahıllı ve katkı maddesiz ekmek tercih edilmelidir.
- Ekmek iyi pişmiş, kabarmış, süngerimsi ve homojen bir yapıya sahip olmalıdır.
- Ekmeğin içinde yabancı madde veya topak bulunmamalıdır.
Tüketim:
- Günlük enerji ihtiyacının yarısı tahıllı ekmekten sağlanabilir.
- Kaliteli karbonhidratlar, kan şekeri seviyesini ve ruh halini korumaya yardımcı olur.
Yaygın Hileler:
- Potasyum bromat: Kanserojen bir maddedir ve böbrek hasarı ile tansiyon problemlerine yol açabilir.
- Benzoil peroksit: Astım, alerji ve hiperaktiviteye neden olabilir.
- Esmer ekmek taklidi: Beyaz ekmeğe karamel eklenerek esmer ekmek gibi gösterilmesi.
Tercih Önerileri:
- Kabuklu ve yanmamış ekmek tercih edilmelidir.
- Ekmek satın alırken etiketi kontrol etmek önemlidir.
- Tam tahıllı ve mayalı ekmekler tercih edilmelidir.
- Gluten hassasiyeti olan kişiler için özel olarak üretilmiş ekmekler mevcuttur.
- Evde ekmek yaparken bal veya pekmez kullanılmamalıdır.
- Ekmek güvenilir kaynaklardan satın alınmalıdır.
Ek Bilgiler:
- Ambalajlı ekmeklerde mevzuata uygun miktarda katkı maddesi bulunabilir.
- Glutensiz beslenen kişiler, ekmekteki tahıl karışımını kontrol etmelidir.
Unutmayın: Sağlıklı ekmek, sağlıklı bir yaşamın önemli bir parçasıdır!